Sâu Thẳm Sự Sống

Tác giả: Nguyễn Chấn Hùng

NXB: Tổng Hợp TPHCM 2012

Tình trạng: Sách đẹp. 375 trang khổ 14X20.5

Stephen Hawking luôn trên xe đẩy vì mắc chứng teo cơ, bộ óc vật lý sáng chói thấy được các lỗ đen trong vũ trụ, hằng ôm ấp ý tưởng về cuộc du hành thời gian. Chế tạo được một tàu không gian tốc độ xấp xỉ ánh sáng để gặp lại các vĩ nhân Galileo, Copernic và siêu minh tinh Marilyn Monroe. Hãy để yên Hawking với suy tưởng thật cao siêu, đầu óc đầy mộng mơ. Còn phải chờ tương lai.

Chúng ta thì đã sẵn sàng cho cuộc du hành sinh học, nắm tay nhau vào nơi sâu thẳm của sự sống, ngao du trong cõi tiến hóa vô cùng.

Thật ảo diệu. Chờ màn đêm buông xuống, tuyến tùng quả ẩn sâu trong não mới tiết ra hormon mêlatônin đưa ta vào giấc ngủ quý báu. Vú mẹ con bú, thương yêu sâu thẳm. Bé mút núm vú mẹ, tín hiệu thần kinh truyền đến não. Tuyến yên bắt nhịp giai điệu yêu thương, ứa ra hai hormon lo sữa cho bé, prôlactin làm tế bào vú tiết sữa. Ôxytôcin lùa sữa theo ống dẫn đến núm vú. Mêlanin hòa nhịp với ánh nắng sơn phết màu da con người thành sẫm đen hay sáng trắng. Chính hormon MSH của tuyến yên kích thích các tế bào da tổng hợp sắc tố đen mêlanin. Nhỏ xíu cỡ hột đậu phộng, nằm vừa vặn trong hố xương ở đáy sọ, tuyến yên là nhạc trưởng cầm trịch một dàn hòa tấu nột tiết vĩ đại: tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục, tụy tạng... Các tuyến nội tiết ứa các hormon đi thẳng vào máu, điều hòa buồn vui, tăng trưởng và phát triển, kiểm soát sự biến dưỡng, làm tròn chức năng sinh dục. Mẹ thiên nhiên thật chu toàn.

Bộ não mới là quà quý nhất của mẹ. Trong 500 triệu năm, sự tiến hóa dẫn đến bộ não người nằm gọn trong hộp sọ. Vỏ não có khả năng học hỏi vô tận, phát triển văn hóa loài người. Khoảng 10.000 năm nay, não cho con người bao nhiêu là quyền năng. Não giúp loài người hiểu sự sống của mình và muôn loài. Hơn trăm năm qua thầy tu Gregor Mendel trồng đậu gieo mầm hiểu biết di truyền. Giữa thế kỷ trước, Watson và Crick tìm ra cấu trúc phân tử DNA. Nay toàn bộ vốn gen người đã được lập trình. Đã biết rõ hơn về cấu tạo cơ bản của sự sống, hoạt động của các tế bào trong cơ thể. Có chìa khóa để hiểu được muôn loài tiến hóa trên trái đất. Con người đang vào chốn sâu thẳm của sự sống. Charles Darwin sống lại chắc sững sờ và ngất ngây với dòng chảy sinh học xa, xa nữa và sâu, sâu hút.

Khác nào chuyện thần tiên. Thăm đền Angkor, ngất ngây với các công trình nghệ thuật siêu nhiên, tôi ngẩn ngơ trước không biết cơ man nào các tượng lớn, tượng nhỏ khắp nơi. Có thấm vào đâu với tạo hóa: gói trọn các thể nhiễm sắc trong cái nhân tí ti của tế bào. Nén thật chặt, gói thật gọn, xếp thật đẹp, phân tử DNA và các gen vẫn hoạt động thật thảnh thơi. Angkor rồi sẽ lụi tàn. DNA luôn trường tồn là cô lái đò chở vốn di truyền của muôn loài đến bến đời đời...