Lời Tiên Tri Của Giọt Sương

Tác giả: Nhật Chiêu
NXB: Hội Nhà Văn
Tình trạng: Sách tốt, khổ 11X17.5

Cho đến nay, truyện cực ngắn không còn là một khái niệm mới mẻ và gây ngạc nhiên. Nhưng "truyện tuyệt ngắn" và "truyện một câu" ắt hẳn sẽ mang đến cho độc giả những trải nghiệm văn chương kỳ lạ và bất ngờ. Với những bạn đọc yêu quý văn chương và say mê những khám phá mới về cách viết và kỹ thuật sáng tác, tập truyện tuyệt ngắn của nhà văn Nhật Chiêu chính là những thử thách thú vị với những truyện ngắn chỉ có một câu, hay tối giản đến mức chỉ còn có một từ mà thôi.

Tập truyện mang tựa Lời tiên tri của giọt sương của nhà văn Nhật Chiêu gồm 109 truyện, chia thành 9 chùm truyện, với những tựa đề ngắn gọn nhưng chứa chất nhiều ẩn nghĩa: Nhỏ, Lạ, Đêm, Đâu, Hư, Mê, Ai, Chơi, Thời. Những truyện có thể rất ngắn tựa như một phép chơi chữ thông thường, nhưng thực chất là sự tung hứng ly kỳ cả thời gian, không gian cõi người trong trò chơi ngôn từ ảo diệu. Người đọc có thể nhận ra những hình tượng vô cùng quen thuộc như Cóc, như Tấm, như Bụt, như Tố Nữ hay Hạc vàng, hoặc xa hơn một chút là nàng Sita, là Vua Lear, là Don Quixote, là Gulliver, là cô bé bán diêm. Nhưng đó không phải là lối tập cổ, phóng tác đơn thuần, mà những câu chuyện trong Lời tiên tri, thực sự là sự phát triển đầy tinh tế và sâu sắc nguồn dữ liệu văn học Đông Tây phong nhiêu để tạo nên những huyền thoại, ngụ ngôn hiện đại đầy triết lý.

Ấn tượng độc đáo mà Lời tiên tri của giọt sương mang lại còn nằm ở phiên bản Anh ngữ được thực hiện hết sức công phu của dịch giả Từ Lê Tâm qua hiệu đính của nhà nghiên cứu Nguyễn Nam. Không phải là tham vọng, nhưng những lời nhỏ của giọt sương hoàn toàn đủ sức hòa vào dòng chảy mênh mang đa điệu của văn chương thế giới trong thời đại toàn cầu hóa.

Có những truyện như một bài thơ tình tuyệt mỹ lại khiến cho người đẹp hoài nghi thế nào là Đẹp thế nào là Xấu:

Người tình

Cô gái vừa bị đuổi ra khỏi Thiên Thai
nói cho tôi biết
TỘI của nàng là XẤU, xấu như ma!
Tôi chỉ biết nhìn nàng ngây ngất,
ma tuyệt sắc mà!
không biết cõi Thiên Thai ấy
thế nào là HOA?

Bản dịch tiếng Anh:

The Lover

The girl who was just expelled from the Wonderland
told me that
Her fault was ugliness, demon-like ugliness!
A demon with a beautiful face
I wonder how they would define FLOWER
in that fairy land?

Có những truyện, bắt nguồn từ một huyền thoại quen thuộc nhưng lại chính là một câu hỏi day dứt dành cho con người của thời hiện đại:

Lên bờ

Biển cạn dần, Ngư nữ lên bờ tìm thủ phạm, mỗi bước đi đau nhói.

Bản dịch tiếng Anh:

Going ashore

The ocean is drying up. A mermaid steps ashore, hunting for the culprit of the drought, and feeling acutely painful in each footstep.

Và cũng có những câu chuyện cật vấn những vấn đề của muôn thuở nhân gian:

Sa mạc của Thủy Tinh

Nhìn thấy đôi tình nhân nắm tay nhau đi xuống nước tìm cái chết, ta nhớ Mị Nương, nàng cũng như ta bất hạnh là phải trở thành những người bất tử và cõi nước mênh mông của ta buồn hơn sa mạc.

Bản dịch tiếng Anh:

Water-Genie's Desert

Seeing a couple hand in hand drowning themselves into the water, I miss Mi Nuong. Like me, she is misfortune because of being an immortal, and my immense aquatic realm is sadder than the desert.

Cuốn sách nhỏ với những câu chuyện nhỏ long lanh như sương sẽ mang lại cho người đọc những trải nghiệm tinh tế và sâu sắc về không gian, thời gian, cuộc đời và sự sống. "Hãy thử đọc Lời tiên tri như một hành trình khảo cổ tri thức, bóc tách và tạo nghĩa cho tập truyện, cũng như suy niệm trong không gian đa chiều, đa nghĩa của văn chương" (Hoàng Lương).

Thiếu Mai
theo Báo Thể Thao & Văn Hoá
Hai người bạn và "Lời tiên tri của giọt sương" (Aug 25, 2011 10:58:10)
Nhà văn Nhật Chiêu hiện đang giảng dạy tại ĐH KHXH&NV TP.HCM, cho biết: "Lẽ ra chỉ in tiếng Việt, nhưng nhiều học trò của tôi muốn thông qua tập truyện này để học thêm tiếng Anh nên tôi đã in song ngữ. Mỗi truyện rất ngắn, thậm chí chỉ một câu hoặc một từ nên có thể giúp người đọc học thêm tiếng Anh".

Đảm trách việc dịch Lời tiên tri của giọt sương sang tiếng Anh là Từ Lê Tâm - một nghiên cứu sinh người Việt ở Australia, học trò cũ của Nhật Chiêu. Nhà nghiên cứu, TS Nguyễn Nam đang giảng dạy ở ĐH Harvard (Mỹ) hiệu đính bản tiếng Anh.

Nói đến nhà nghiên cứu Nguyễn Nam, nhà văn Nhật Chiêu tiết lộ thêm: "Nguyễn Nam cũng là người viết lời bạt cho Lời tiên tri của giọt sương với bút danh Hoàng Lương". Tập truyện này của Nhật Chiêu rất "dễ đọc" vì độ dài văn bản rất ngắn, nhưng chính vì "tuyệt ngắn" nên người đọc bình thường rất khó "tiếp cận" nội dung mà tác giả muốn đề cập. Lời bạt của Hoàng Lương như "chiếc chìa khóa" giúp người đọc cách "mở ra" nội dung truyện. Nguyễn Nam giúp bạn "vô vụ lợi", đơn giản hai người là bạn cùng một tình yêu văn học và văn hóa.

Lời tiên tri của giọt sương được Nhật Chiêu dùng chủ yếu là thủ pháp "liên văn bản". Để sử dụng thủ pháp này, kiến thức của người viết phải được "chuẩn bị" rất kỹ. Muốn thế, Nhật Chiêu phải đọc rất nhiều sách. Đọc sách với người làm công việc nghiên cứu như Nhật Chiêu thật dễ, nhưng với đồng lương nhà giáo của ông thì việc mua nhiều sách, lại toàn sách quý là hơi khó khăn.

Nhật Chiêu cho biết ông có người bạn tên Đặng Lãm ở Mỹ, trong nhiều năm qua Đặng Lãm đã tặng ông hàng ngàn cuốn sách quý gửi từ Mỹ về. Nhật Chiêu gọi Đặng Lãm là "nhà tài trợ" để ông có sách quý nghiên cứu và sáng tác. Nói thế để bạn đọc khi mở cuốn Lời tiên tri của giọt sương thấy dòng chữ in "tặng Đặng Lãm" hiểu rõ hơn "bếp núc" sáng tác của nhà văn.

Như vậy, trừ người học trò cũ của Nhật Chiêu, để làm nên Lời tiên tri của giọt sương, Nhật Chiêu có hai người bạn giúp sức. Một người cung cấp "chất liệu" bằng việc tặng Nhật Chiêu hàng ngàn cuốn sách quý, một người giúp nhà văn hoàn chỉnh phần tiếng Anh và cung cấp "chìa khóa" mở ra các dòng chữ của Nhật Chiêu. Những tình bạn như thế cũng là điều đáng "trân quý" trên cõi đời ngắn ngủi này.

Và bây giờ Lời tiên tri của giọt sương đang đợi người đọc ở các nhà sách. Trong cuốn sách "tuyệt ngắn" này có nhiều mục cũng ngắn vô cùng, được tác giả chia thành 9 phần truyện: Nhỏ, Lạ, Đêm, Đâu, Hư, Mê, Ai, Chơi, Thời. Để hiểu một điều gì đó nói chung và truyện "tuyệt ngắn" của Nhật Chiêu nói riêng, như nhà nghiên cứu Nguyễn Nam: "Cái phải đến tất sẽ đến, nhưng cũng cần phải có thời gian, bạn ạ!".