Hoa Tiên Truyện
Tác giả: Nguyễn Huy Tự
NXB: Lửa Thiêng 1958
Tình trạng: gáy bìa dán băng keo. 10 trang đầu tiên bị gián gặm cạnh dưới (không ảnh hưởng chữ), 75 trang khổ 13X19


Cõi Tô-Châu có nhà họ Lương. Lương tướng công tên chữ Ấn Ba, làm quan tại triều đến chức Bình-chương (Tể tướng); vợ là Diêu-thị, chi ruột của Diệu-công hiện là Đô-ngụ-sử tại triều. Hai ông bà hạ sinh được một trai, đặt tên Phương Châu, tự Diệc Thương. Được 20 tuổi, Lương-sinh diện mạo khôi ngô, tài ba xuất chúng; Sinh xin phép mẹ đi du học bên quê ngoại ở Tràng-châu. Phu nhân cho và dặn nhân tiện đi mừng sinh nhật của Diêu phu-nhân, mợ dâu Lương-sinh.

Trong lễ sinh nhật, đêm đến Lương-sinh ra vườn dạo trăng, tình cờ gặp hai mỹ nhân đang chơi cờ, nhan sắc lộng lẫy; Sinh để ý quyến luyến cô mặc xiêm trắng là nàng Dương Giao Tiên, con quan Dương tham-đô, em ruột Diêu phu nhân. Sinh dò la thăm hỏi, rồi mua một gian nhà ở cạnh Dương phủ, cho sửa sang dọn về ở đó, để hòng tiện bề lân la. Thừa-ưa Dương tướng lại là bạn thân của Lương-công, thành thử việc vãng lai thù tạc giữa Dương-công và Lương-sinh cũng được dễ dàng mau lẹ. Dương như trời cũng chiều người, một mặt Dương-công mến tài Lương-sinh , quyết tâm kén chàng làm rể; một mặt, nhờ khéo mua lòng Vân Hương, Bích Nguyệt, Lương-sinh nhờ sức hai đứa nó giúp tay trong, nên chỉ trước khi được Dương-công ngỏ lời hứa gả con cho, Lương-sinh đã có dịp gặp Giao Tiên, cùng nhau làm lễ dưới trăng, hẹn non thề biển.

Chợt Lương phu nhân sai người sang rước Lương-sinh về. Đến nhà Sinh chưa kịp nói chi về việc đính hôn của mình thì phu nhân cho hay rằng ông bà đã đính hôn Sinh cùng Lưu Ngọc Khanh, con gái Lưu Lại-hộ. Cái tin sét đánh ấy làm cho Lương-sinh lỡ khóc lỡ cười!

Bên kia, Diêu-sinh trong dịp đi mừng sinh nhật Dương-công, cho ông hay việc đính hôn của Lương-sinh với Lưu thiểu-thư. Một trận thống khổ cho Giao-Tiên, khi tin ấy lọt đến tai nàng. Dương-công thăng chức về kinh, kể lại vâng chiếu ra biên quan ngăn giặc Hồ. Gia quyến ông tạm náu nương nơi nhà Tiền Hàn-lâm, em họ Dương phu nhân.

Lương – sinh trở qua Tràng-châu, tìm nơi vườn cũ, thì hỡi ôi! Cầu đá rêu phong, lối thơm tuyết phủ, người quen còn biết về đâu? Vì quá si tình, Sinh đã toan bỏ phế cả việc sách đèn khoa cử. Diêu-sinh khéo lời khuyên giải, Lương-sinh cũng nguôi dần.

Tại kinh, Giao Tiên được tin cha bị giặc Hồ vây, nỗi khổ vì tình lại tăng thêm nỗi đau vì hiếu. Lương-sinh và Diêu-sinh đồng xuống kinh ứng cử, cả hai đều trúng tuyển, kẻ Thám-hoa người Hoàng-giáp. Diêu bổ đi ngoài cõi, Lương thì vào Hàn-lâm. Thừa-tra chốn trọ của Lương lại liền tường với Tiền-nha. Một đêm kia, lúc dạo trăng sau vườn. Lương-sinh tình cớ gặp Giao-Tiên, đôi bên mừng mừng tủi tủi, hết câu hờn rỗi, đến chuyện nhờ mong. Hôm sau, Lương-sinh dâng biểu xin ra giải vây cho Dương tướng. Chẳng ngờ ra đến biên-thùy, Sinh lầm kế phục binh, bị khổn ngoài ấy. Tin đồn về rằng Sinh đã liều mình trong quân rồi. Giao Tiên nghe tin dữ toan tự-tử, nhờ Vân-Hương khéo can gián nên tạm thôi. Bên nhà Lưu-công nghe tin Lương-sinh tử tiết, Lưu phu nhân định đem Lưu Ngọc Khanh gả ép nơi khác; nàng một mực không vâng lời, nhân đêm trốn ra sông tự-vẫn. Thời may, thuyền Long Đề-học về kinh vừa đến ngang đó, vớt được nàng, và sau khi hõi rõ nguyên do, nhận nàng làm dưỡng nữ.

Diêu-sinh theo đại-quân phá giặc; hay tin Lương-sinh còn sống cả mừng. cùng thông tin nhau, dùng mưu nội-ứng, ngoại hiệp, giáp-công phá vỡ địch quân, luôn dịp giải vây cho Dương-tướng; thấn thận ban sư.

Ngoài việc thưởng công phong tước, Lương-sinh lại được vua tứ-hôn Giao Tiên cho. Liền sau đó, thuyền Long Đề-học đến kinh, ông đem việc Lưu Ngọc Khanh tâu lên vua; vua tứ-hôn luôn Ngọc Khanh cho Lương-sinh , đồng bậc với Giao Tiên.

Nghĩ công trước của Bích Nguyệt, Vân Hương, Lương-sinh thâu nạp hai nàng làm tiểu-tinh.